Twintig kwetsbare stedelijke gebieden krijgen extra geld voor een gezonde leefomgeving
Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport stelt voor de periode van 2023-2025 7,2 miljoen euro beschikbaar om te investeren in een gezonde leefomgeving in de 20 stedelijke focusgebieden van het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid (NPLV). Het geld wordt beschikbaar gesteld via een wijziging van de Regeling (SPUK) Kansrijke Wijk.
De 7,2 miljoen euro voor een gezonde leefomgeving komen bovenop de 250 miljoen euro die de ministeries van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW), Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) en Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) integraal beschikbaar stellen aan twintig kwetsbare stedelijke gebieden in de SPUK Kansrijke Wijk.
Vier ministeries, één geldstroom
De negentien gemeenten betrokken bij het NPLV kunnen hier relatief gemakkelijk een beroep op doen, doordat de vier ministeries de geldstromen gebundeld hebben. Dit betekent dat één aanvraag bij het NPLV volstaat in plaats van zes. De negentien burgemeesters drongen eerder aan op één gebundelde geldstroom vanuit het Rijk voor minder bureaucratie.
Het geld in de Specifieke Uitkering (SPUK) Kansrijke Wijk is bedoeld voor de preventie van armoede en schulden, veerkracht en weerbaarheid, re-integratie, school en omgeving en de ontwikkeling van het jonge kind, en nu dus ook voor een gezonde leefomgeving.
Gezondheidsachterstanden in samenhang aanpakken
Marjolijn Sonnema, directeur-generaal Volksgezondheid bij het ministerie van VWS: “De leefomgeving heeft een behoorlijke impact op gezondheid, zowel in positieve als negatieve zin. Daarom is dit een belangrijk thema in het Gezond en Actief Leven Akkoord dat de bewindspersonen van VWS dit jaar sloten met gemeenten, zorgverzekeraars en GGD GHOR NL. Onder de vlag van dit akkoord zijn middelen beschikbaar gesteld om de leefomgeving gezonder te maken.”
De komende jaren voeren het RIVM en ZonMw in opdracht van VWS het programma Gezonde Leefomgeving uit om gezondheid goed mee te wegen als er beslissingen worden genomen over de ruimtelijke inrichting. Het programma richt zich op beslismakers in het fysieke domein. “Hierbij is bijzondere aandacht voor kwetsbare gebieden, zoals de stedelijke gebieden verbonden aan het NPLV”, vervolgt Sonnema.
“In deze gebieden moeten uitdagingen op verschillende vlakken met elkaar verbonden worden. Daarom stelt het ministerie van VWS extra middelen beschikbaar om plannen uit te werken waarmee de gezondheid van de leefomgeving blijvend wordt verbeterd. Het kan gaan om het wegnemen van gezondheidsrisico’s door bijvoorbeeld geluidsoverlast of verkeersdrukte, maar ook om het anders inrichten van de wijk zodat een gezonde leefstijl makkelijker wordt gemaakt. Betrokkenheid van de inwoners zal van belang zijn om de plannen uiteindelijk te laten slagen.”
Gezondheidsachterstanden in kwetsbare stedelijke gebieden
De leefomgeving van mensen heeft impact op de gezondheid. Mensen die wonen in kwetsbare stedelijke gebieden kampen vaker met gezondheidsproblemen en hebben een lagere leeftijdsverwachting. Volgens het RIVM wordt 3,5% van de ziektelast in Nederland veroorzaakt door een slecht buitenmilieu. Jaarlijks gaat het om bijna 12.000 sterfgevallen. Ongeveer een derde (29%) van het verschil in zelfgerapporteerde gezondheid tussen laag- en hoogopgeleide mensen in Europa is toe schrijven aan de leefomgeving, stelt het WHO. Daarmee is leefomgeving, na bestaanszekerheid (35%), de belangrijkste drijver voor een slechter ervaren gezondheid bij mensen met een gezondheidsachterstand.